Originalversion
1 | Rozdział I - RZECZPOSPOLITA |
2 | =========================== |
3 | |
4 | Art. 1. |
5 | ------- |
6 | Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich |
7 | obywateli. |
8 | |
9 | Art. 2. |
10 | ------- |
11 | Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, |
12 | urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. |
13 | |
14 | Art. 3. |
15 | ------- |
16 | Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. |
17 | |
18 | Art. 4. |
19 | ------- |
20 | 1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do |
21 | Narodu. |
22 | 2. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub |
23 | bezpośrednio. |
24 | |
25 | Art. 5. |
26 | ------- |
27 | Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i |
28 | nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i |
29 | prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, |
30 | strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę |
31 | środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. |
32 | |
33 | Art. 6. |
34 | ------- |
35 | 1. Rzeczpospolita Polska stwarza warunki upowszechniania i |
36 | równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamości |
37 | narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. |
38 | 2. Rzeczpospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkałym |
39 | za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym |
40 | dziedzictwem kulturalnym. |
41 | |
42 | Art. 7. |
43 | ------- |
44 | Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach |
45 | prawa. |
46 | |
47 | Art. 8. |
48 | ------- |
49 | 1. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej |
50 | Polskiej. |
51 | 2. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że |
52 | Konstytucja stanowi inaczej. |
53 | |
54 | Art. 9. |
55 | ------- |
56 | Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa |
57 | międzynarodowego. |
58 | |
59 | Art. 10. |
60 | -------- |
61 | 1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i |
62 | równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy |
63 | sądowniczej. |
64 | 2. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę |
65 | wykonawczą Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada |
66 | Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały. |
67 | |
68 | Art. 11. |
69 | -------- |
70 | 1. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i |
71 | działania partii politycznych. Partie polityczne zrzeszają |
72 | na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w |
73 | celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie |
74 | polityki państwa. |
75 | 2. Finansowanie partii politycznych jest jawne. |
76 | |
77 | Art. 12. |
78 | -------- |
79 | Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania |
80 | związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych |
81 | rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych |
82 | dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji. |
83 | |
84 | Art. 13. |
85 | -------- |
86 | Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych |
87 | organizacji odwołujących się w swoich programach do |
88 | totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i |
89 | komunizmu, a także tych, których program lub działalność |
90 | zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, |
91 | stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na |
92 | politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub |
93 | członkostwa. |
94 | |
95 | Art. 14. |
96 | -------- |
97 | Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych |
98 | środków społecznego przekazu. |
99 | |
100 | Art. 15. |
101 | -------- |
102 | 1. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia |
103 | decentralizację władzy publicznej. |
104 | 2. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający |
105 | więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i zapewniający |
106 | jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań |
107 | publicznych określa ustawa. |
108 | |
109 | Art. 16. |
110 | -------- |
111 | 1. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału |
112 | terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową. |
113 | 2. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy |
114 | publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część |
115 | zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na |
116 | własną odpowiedzialność. |
117 | |
118 | Art. 17. |
119 | -------- |
120 | 1. W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, |
121 | reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego |
122 | i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów |
123 | w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. |
124 | 2. W drodze ustawy można tworzyć również inne rodzaje |
125 | samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności |
126 | wykonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania |
127 | działalności gospodarczej. |
128 | |
129 | Art. 18. |
130 | -------- |
131 | Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, |
132 | macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i |
133 | opieką Rzeczypospolitej Polskiej. |
134 | |
135 | Art. 19. |
136 | -------- |
137 | Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk |
138 | o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wojennych. |
139 | |
140 | Art. 20. |
141 | -------- |
142 | Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności |
143 | gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu |
144 | i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju |
145 | gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. |
146 | |
147 | Art. 21. |
148 | -------- |
149 | 1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo |
150 | dziedziczenia. |
151 | 2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest |
152 | dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. |
153 | |
154 | Art. 22. |
155 | -------- |
156 | Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest |
157 | dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na |
158 | ważny interes publiczny. |
159 | |
160 | Art. 23. |
161 | -------- |
162 | Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. |
163 | Zasada ta nie narusza postanowień art. 21 i art. 22. |
164 | |
165 | Art. 24. |
166 | -------- |
167 | Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. |
168 | Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy. |
169 | |
170 | Art. 25. |
171 | -------- |
172 | 1. Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione. |
173 | 2. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują |
174 | bezstronność w sprawach przekonań religijnych, |
175 | światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich |
176 | wyrażania w życiu publicznym. |
177 | 3. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami |
178 | wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich |
179 | autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim |
180 | zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i |
181 | dobra wspólnego. |
182 | 4. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem |
183 | katolickim określają umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą |
184 | Apostolską i ustawy. |
185 | 5. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a innymi |
186 | kościołami oraz związkami wyznaniowymi określają ustawy |
187 | uchwalone na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z |
188 | ich właściwymi przedstawicielami. |
189 | |
190 | Art. 26. |
191 | -------- |
192 | 1. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie |
193 | niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium |
194 | oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego |
195 | granic. |
196 | 2. Siły Zbrojne zachowują neutralność w sprawach |
197 | politycznych oraz podlegają cywilnej i demokratycznej |
198 | kontroli. |
199 | |
200 | Art. 27. |
201 | -------- |
202 | W Rzeczypospolitej Polskiej językiem urzędowym jest język |
203 | polski. Przepis ten nie narusza praw mniejszości narodowych |
204 | wynikających z ratyfikowanych umów międzynarodowych. |
205 | |
206 | Art. 28. |
207 | -------- |
208 | 1. Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła |
209 | białego w koronie w czerwonym polu. |
210 | 2. Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i |
211 | czerwony. |
212 | 3. Hymnem Rzeczypospolitej Polskiej jest Mazurek |
213 | Dąbrowskiego. |
214 | 4. Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej Polskiej podlegają |
215 | ochronie prawnej. |
216 | 5. Szczegóły dotyczące godła, barw i hymnu określa ustawa. |
217 | |
218 | Art. 29. |
219 | -------- |
220 | Stolicą Rzeczypospolitej Polskiej jest Warszawa. |
Der Text verglichen mit der Originalversion
1 | Rozdział I - RZECZPOSPOLITA |
2 | =========================== |
3 | |
4 | Art. 1. |
5 | ------- |
6 | Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich |
7 | obywateli. |
8 | |
9 | Art. 2. |
10 | ------- |
11 | Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, |
12 | urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. |
13 | |
14 | Art. 3. |
15 | ------- |
16 | Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. |
17 | |
18 | Art. 4. |
19 | ------- |
20 | 1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do |
21 | Narodu. |
22 | 2. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub |
23 | bezpośrednio. |
24 | |
25 | Art. 5. |
26 | ------- |
27 | Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i |
28 | nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i |
29 | prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, |
30 | strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę |
31 | środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. |
32 | |
33 | Art. 6. |
34 | ------- |
35 | 1. Rzeczpospolita Polska stwarza warunki upowszechniania i |
36 | równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamości |
37 | narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. |
38 | 2. Rzeczpospolita Polska udziela pomocy Polakom zamieszkałym |
39 | za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym |
40 | dziedzictwem kulturalnym. |
41 | |
42 | Art. 7. |
43 | ------- |
44 | Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach |
45 | prawa. |
46 | |
47 | Art. 8. |
48 | ------- |
49 | 1. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej |
50 | Polskiej. |
51 | 2. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że |
52 | Konstytucja stanowi inaczej. |
53 | |
54 | Art. 9. |
55 | ------- |
56 | Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa |
57 | międzynarodowego. |
58 | |
59 | Art. 10. |
60 | -------- |
61 | 1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i |
62 | równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy |
63 | sądowniczej. |
64 | 2. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę |
65 | wykonawczą Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada |
66 | Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały. |
67 | |
68 | Art. 11. |
69 | -------- |
70 | 1. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i |
71 | działania partii politycznych. Partie polityczne zrzeszają |
72 | na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w |
73 | celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie |
74 | polityki państwa. |
75 | 2. Finansowanie partii politycznych jest jawne. |
76 | |
77 | Art. 12. |
78 | -------- |
79 | Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania |
80 | związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych |
81 | rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych |
82 | dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji. |
83 | |
84 | Art. 13. |
85 | -------- |
86 | Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych |
87 | organizacji odwołujących się w swoich programach do |
88 | totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i |
89 | komunizmu, a także tych, których program lub działalność |
90 | zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, |
91 | stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na |
92 | politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub |
93 | członkostwa. |
94 | |
95 | Art. 14. |
96 | -------- |
97 | Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych |
98 | środków społecznego przekazu. |
99 | |
100 | Art. 15. |
101 | -------- |
102 | 1. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia |
103 | decentralizację władzy publicznej. |
104 | 2. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający |
105 | więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i zapewniający |
106 | jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań |
107 | publicznych określa ustawa. |
108 | |
109 | Art. 16. |
110 | -------- |
111 | 1. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału |
112 | terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową. |
113 | 2. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy |
114 | publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część |
115 | zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na |
116 | własną odpowiedzialność. |
117 | |
118 | Art. 17. |
119 | -------- |
120 | 1. W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, |
121 | reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego |
122 | i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów |
123 | w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. |
124 | 2. W drodze ustawy można tworzyć również inne rodzaje |
125 | samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności |
126 | wykonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania |
127 | działalności gospodarczej. |
128 | |
129 | Art. 18. |
130 | -------- |
131 | Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, |
132 | macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i |
133 | opieką Rzeczypospolitej Polskiej. |
134 | |
135 | Art. 19. |
136 | -------- |
137 | Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk |
138 | o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wojennych. |
139 | |
140 | Art. 20. |
141 | -------- |
142 | Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności |
143 | gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu |
144 | i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju |
145 | gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. |
146 | |
147 | Art. 21. |
148 | -------- |
149 | 1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo |
150 | dziedziczenia. |
151 | 2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest |
152 | dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. |
153 | |
154 | Art. 22. |
155 | -------- |
156 | Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest |
157 | dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na |
158 | ważny interes publiczny. |
159 | |
160 | Art. 23. |
161 | -------- |
162 | Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. |
163 | Zasada ta nie narusza postanowień art. 21 i art. 22. |
164 | |
165 | Art. 24. |
166 | -------- |
167 | Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. |
168 | Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy. |
169 | |
170 | Art. 25. |
171 | -------- |
172 | 1. Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione. |
173 | 2. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują |
174 | bezstronność w sprawach przekonań religijnych, |
175 | światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich |
176 | wyrażania w życiu publicznym. |
177 | 3. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami |
178 | wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich |
179 | autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim |
180 | zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i |
181 | dobra wspólnego. |
182 | 4. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem |
183 | katolickim określają umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą |
184 | Apostolską i ustawy. |
185 | 5. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a innymi |
186 | kościołami oraz związkami wyznaniowymi określają ustawy |
187 | uchwalone na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z |
188 | ich właściwymi przedstawicielami. |
189 | |
190 | Art. 26. |
191 | -------- |
192 | 1. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie |
193 | niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium |
194 | oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego |
195 | granic. |
196 | 2. Siły Zbrojne zachowują neutralność w sprawach |
197 | politycznych oraz podlegają cywilnej i demokratycznej |
198 | kontroli. |
199 | |
200 | Art. 27. |
201 | -------- |
202 | W Rzeczypospolitej Polskiej językiem urzędowym jest język |
203 | polski. Przepis ten nie narusza praw mniejszości narodowych |
204 | wynikających z ratyfikowanych umów międzynarodowych. |
205 | |
206 | Art. 28. |
207 | -------- |
208 | 1. Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła |
209 | białego w koronie w czerwonym polu. |
210 | 2. Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i |
211 | czerwony. |
212 | 3. Hymnem Rzeczypospolitej Polskiej jest Mazurek |
213 | Dąbrowskiego. |
214 | 4. Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej Polskiej podlegają |
215 | ochronie prawnej. |
216 | 5. Szczegóły dotyczące godła, barw i hymnu określa ustawa. |
217 | |
218 | Art. 29. |
219 | -------- |
220 | Stolicą Rzeczypospolitej Polskiej jest Warszawa. |